Er zijn voeding- en levensstijlfactoren die je hormonen negatief beïnvloeden en er zijn manieren om je voeding en levensstijl te gebruiken om te herstellen van hormonale klachten. Een van de experts op dit gebied is Ralph Moorman. Hij richtte ‘De Hormoonfactor’ op en schreef boeken zoals ‘Het Hormoonbalansdieet’ en de Boodschappencoach om mensen te helpen hormoonverantwoord te leven. Wij vroegen aan hem tips die specifiek geschikt zijn om te herstellen van PCOS klachten.

Welke hormonen die beïnvloedbaar zijn door voeding zijn het meest uit balans bij PCOS?

Bij het begeleiden van een vrouw met PCOS ligt de focus vooral op het hormoon insuline. De diepere oorzaak onder PCOS is voor zover we nu weten insulineresistentie, wat wil zeggen dat de lichaamscellen ongevoelig zijn geworden voor insuline. Vaak wordt dit veroorzaakt door het eten van te veel suikers, snelle koolhydraten en calorieën. Ook voeding waar we een lichtere tot zware overgevoeligheid voor hebben zorgt ervoor dat het immuunsysteem onnodig actief wordt en dit verergert insulineresistentie. Buiten een goed voedingspatroon zijn beweging, training en het reduceren van stress van belang. Het uit balans gaan van andere hormonen, zoals testosteron, oestrogeen en progesteron als PCOS eenmaal is ontstaan is eerder een gevolg dan een oorzaak.

Kun je een top 5 noemen van aanpassingen in voeding voor PCOS die het meest belangrijk zijn?

1. Probeer af te vallen
2. Eet voeding die de bloedsuiker niet te snel verstoort
3. Eet minder voeding met toegevoegde fructose. Fructose verstoort de bloedsuiker maar langzaam maar belast de lever. Dit verergert via een omweg ook weer insulineresistentie.
4. Probeer erachter te komen welke voeding die je niet optimaal verteert en verdraagt en probeer deze producten te vermijden of verminderen.
5. Eet als je een verhogend testosteron hebt meer lignanen die zitten in lijnzaad (zeer veel) en peulvruchten

Waarom weten artsen dit niet?

Een arts is opgeleid in medische behandelingen en het voorschrijven van medicijnen en niet op het gebied van voeding en leefstijl. Er zijn wel diëtisten verbonden, maar deze worden nog steeds niet altijd ingezet bij PCOS helaas. De opmerking “hier heeft u een pilletje, en kom maar terug als u zwanger wil worden voor een ander pilletje” gonst nog steeds door de spreekkamers. Gelukkig komen er steeds meer uitzonderingen. Hopelijk wordt de brug ooit echt geslagen.

Wat is het grootste obstakel die jij in de praktijk ziet bij deze doelgroep om de neerwaartse spiraal te doorbreken?

Het lastigste blijft blijvende gedragsverandering. Dat is ook precies waar je als coach het verschil kunt maken. Adviseur zijn is makkelijk, maar als coach mensen maatwerk leveren en werken aan de persoonlijke valkuilen vergt een stuk meer. Naast het mentale stuk dat geldt voor iedereen is er ook een extra dimensie bij PCOS, namelijk de insulineresistentie. Bij insulineresistente mensen gaat de bloedsuiker makkelijker schommelen en daarbij ontstaan er ook dips. Tijdens een bloedsuikerdip is het erg verleidelijk om iets heel anders dan een salade te pakken. Daarnaast kan een diepgewortelde kinderwens de stress natuurlijk soms ook verhogen.

Wat zou je extra toevoegen aan het leef- en eetpatroon om de gewenste vooruitgang extra vaart bij te zetten?

Dit blijft een lastige discussie bij insulineresistentie. Je kunt voor een drastische leefstijlverandering kiezen waardoor je snel resultaat hebt, maar vaak is dit op de lange termijn niet vol te houden. Ik probeer liever tot een leefstijl te komen die de persoon makkelijk levenslang vol kan houden, terwijl het resultaat er toch is. Dit is lastig voor ongeduldige mensen, maar het resultaat is uiteindelijk een stuk beter.

Kun je door aanpassingen in voeding een vruchtbaarheidsbehandeling overbodig maken?

Het is vaak gelukt dit te voorkomen door de totale leefstijl in een betere balans te brengen. Dit gaat niet alleen om voeding, maar ook om een goed trainingsprogramma en coaching op het reduceren van stress.

Hoe sta je tegenover het gebruik van medicatie in het geval van PCOS-klachten?

Ook in zeer ernstige situaties zoals extreme haaruitval, overbeharing of onvruchtbaarheid?
Soms zij symptoombestrijders een uitkomst, maar ik vind wel dat je dan tegelijkertijd aan de echte oorzaken moet werken.

Heb je in de praktijk zware PCOS-klachten ook zien verdwijnen met behulp van voeding en lifestyle verandering?

En zo ja wat waren de veranderingen die resultaat brachten.
Ja, ik heb vele testimonials op de site www.dehormoonfactor.nl staan. Vaak zag ik twee type vrouw met PCOS. Ten eerste de vrouw met overgewicht en ten tweede de vrouw die slank is en veel stress heeft. Bij de eerste was er met een goed voedingsplan veel te bereiken en bij de tweede bracht stress counseling het meeste resultaat.

Hoe overwin je mentale blokkades om veranderingen van blijvende aard te laten zijn?

Ik werk meestal met mijn eigen goeroe masterplan. Dit bestaat uit 5 stappen:
a. Motivatie: Waarom wil je veranderen?
b. Doelstelling: Welke realistische resultaten wil je behalen?
c. Spiegel: Hoe ziet je gemiddelde leefstijl van de laatste jaren eruit en wat zijn de grootste valkuilen? Wat zijn de oorzaken en welke oplossingen kun je verzinnen?
d. Plan: Welke afspraken maak je met jezelf om tot een beter gemiddelde te komen? De grote valkuilen komen eerst, details zijn veel minder belangrijk.
e. Evaluatie: Gaat het goed? Ga dan door! Gaat het niet zo goed? Ga terug naar punt a.
Eigenlijk moet je dit plan levenslang in het oog houden, want het leven, je situatie en je omgeving veranderen. Hier zul je altijd mee in harmonie moeten blijven en dit betekent dat je bereid moet zijn aan jezelf te blijven werken.

Ir. Ralph Moorman